1. AMAÇ
Hastanemizde yatmakta olan hastalarımıza belirli kurallar içerisinde refakat ve ziyaret edilmesinin sağlanmasıdır.
2. KAPSAM
Hastanemizde yatmakta olan tüm hastaları ve yakınlarını kapsamaktadır.
3. KISALTMALAR
4. TANIMLAR
REFAKAT: Hastaların hastane ortamı içinde desteklenmeleri amacıyla hasta yakınların tedavi süresince hastanede onlara eşlik etmesine refakatçi uygulaması denmektedir.
5. SORUMLULAR
Başhekim, Başhekim Yardımcıları, Destek ve Kalite Hizmetleri Müdürlüğü, İdari ve Mali İşler Müdür ve Müdür Yardımcısı, Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğü, Servis Sorumlu Hemşireleri, Hemşireler ,Özel güvenlik görevlileri, Özel Güvenlik Hizmetleri Şefleri, Özel Güvenlik Hizmetleri Yöneticisi
6. FAALİYET AKIŞI
6.1.REFAKATÇİ POLİTİKASI
• Hastane hepimizindir. Hasta ve refakatçilerin bu bilinçle hareket etmeleri gerekir. Hastalarımıza en iyi hizmeti verebilmek için aşağıdaki hastane kurallarına tüm hastaların ve hasta yakınlarının uyması gerekmektedir.
• Hasta ve refakatçinin en iyi hizmeti alabilmesi için, hakları kadar sorumluluklarının da olduğunu bilmeleri gerekmektedir.
• Tedavi sırasında hastaya yardımcı olmak üzere; mevzuatın ve hastanın sağlık durumunun gerektirdiği ölçüde, tedaviden sorumlu doktorun uygun görmesine bağlı olarak, hastanın refakatçi bulundurma hakkı vardır.
• Hastaya refakatçi gerekip gerekmediği hastanın doktoru tarafından belirlenir ve refakatçi bir kişi ile sınırlıdır.
• Refakatçinin erkek veya bayan olmasına hastanın ve servisin durumuna göre karar verilmelidir.
• Hekimin lüzumlu gördüğü hastalar için refakatçi kalınmasına izin verilir.
• Refakatçilerin sağlık tesisine giriş ve çıkışları kontrol altına alınmalıdır.
• Hekim ve hemşire direktifleri dışında hastaya yönelik herhangi bir uygulama yapmamalıdır.
• Refakatçi, hastanın bakımına izin verilen ölçüde yardım etmelidir.
• Refakatçiler ilgili hekim ya da hemşire istemi dışında, hastalarını servis dışına çıkarmayacak veya yatağını değiştirmeyecektir.
• Refakatçiler hastaneye ait eşya-malzemeleri düzenli ve temiz tutmalıdır. Hastane malına zarar veren refakatçi, zararı karşılamak mecburiyetindedir.
• Refakatçilerin sağlık tesisinin belirlenen kurallarına uyması sağlanmalıdır.
• Elektrik düğmeleri ve musluklar açık bırakılmamalıdır.
• Oda içine ve pencere önlerine çamaşır asılmamalıdır.
• Hastane dahilinde tütün ve alkollü madde kullanılmamalıdır.
• Etajer üstü ve içi temiz olmalı, gereksiz hiçbir eşya bulundurulmamalıdır.
• Hasta odaları temiz tutulmalı, odalar havalandırılmalı, çöp kutularının kapaklar kapalı tutulmalıdır.
• Tuvaletler temiz tutulmalı, yerlere çöp atılmamalıdır.
• Yatakların düzenli ve temiz kalmasına dikkat edilmelidir.
• Refakatçiler ve hastalar tedavi odasına girmemelidir.
• Hastane içinde yüksek sesle konuşulmamalı, çalışanları ve diğer hastaları rahatsız etmemelidir.
• Hasta ve hasta yakınları sağlık çalışanlarına karşı saygı ve nezaket kurallarına uymalıdır.
• Hastalar sağlık durumları konusunda bilgi almak istediklerinde bunu hekimlerine bildirmelidirler.
• Hastalar teşhis ve tedavi sürecinde, hekim ve diğer sağlık çalışanlarıyla her aşamada işbirliği yapmalıdırlar.
• Hastalar hekimlerin ve diğer sağlık çalışanlarının vakitlerine saygı göstermeli, onları gereksiz yere meşgul etmemelidirler.
• Hastaların hekim ve sağlık kurumunun izni olmaksızın, kendileriyle ilgili dosyaları ve diğer dokümanları kurum dışına çıkarmaları yasaktır.
• Vizit sırasında hasta odaları boşaltılmalıdır.
• Hastane temizlik kurallarına dikkat edilmelidir.
6.1.1. REFAKATÇİ BİLGİLENDİRİLMESİ
Hastanın ve/veya refakatçinin sağlık tesisine adaptasyonu için gerekli bilgilendirmeler yatış yapılırken ilgili sağlık çalışanı tarafından yapılarak;
• Hasta odası, yatak başı hemşire çağrı sistemi ve yatak kullanımı,
• Hasta ve yakınının uyması gereken kuralları,
• Kahvaltı ve yemek saatleri,
• Ziyaret saatleri ve kuralları,
• Telefon kullanımı,
• Tuvalet-banyo kullanımı,
• Hasta hakları ve sorumlulukları,
• Tuvalet-banyo hemşire çağrı sistemi kullanımı,
• Hekimin günlük vizitleri konularında bilgilendirilir.
6.1.2. HASTANIN SAĞLIĞI İLE İLGİLİ KİME VEYA KİMLERE BİLGİ VERİLİR
• Hastanın tanı ve tedavisi ile ilgili bilgi sadece hastanın hekiminden alınabilir.
• Hasta erişkin ve şuuru açık ise; kendisine veya yetki verdiği birinci derece yakınına bilgi verilir.
• Hastanın şuuru kapalı ise; birinci derece yakınına bilgi verilir.
• Hasta çocuk ise; ebeveynine bilgi verilir.
• Üçüncü şahıslara hasta ile ilgili bilgi verilmez.
6.1.3. HASTANEMİZ REFAKATÇİ KURALLARI
Refakatçilerin aşağıda listelenen sağlık tesisi kurallarına uymaları gerekmektedir;
• Hastaya refakatçi gerekip gerekmediği hastanın doktoru tarafından belirlenir ve refakatçi bir kişi ile sınırlıdır.
• Hekimin lüzumlu gördüğü hastalar için refakatçi kalınmasına izin verilir .
• Her hastanın yanında en fazla 1 refakatçi bulunabilir, birden fazla refakatçiye (hastanın kliniğine göre)hekim onayı ile izin verilir.
• Refakatçinin erkek veya bayan olmasına hastanın ve servisin durumuna göre karar verilir.
• Yoğun Bakım Ünitesinde refakatçi uygulaması yoktur.
• Refakatçinin sağlık tesisinin tüm kurallarına uyması beklenmektedir.
• Refakatçinin kendine ait getirmiş oldukları eşyaları klinikte gösterilen dolaplara yerleştirmesi gerekmektedir.
• Sağlık tesisinde sabah kahvaltısı 06.00-07.00 Öğle Yemeği 12.00-13.00 Akşam Yemeği 17.00-18.30 saatinden itibaren odanızda verilmektedir. Tüm menüler diyetisyen kontrolündedir. Dışarıdan yemek getirilmemelidir.
• Refakatçi kendileri için ayrılmış bulunan refakatçi koltuğunu kullanmalıdır.
• Refakatçinin, hastanın güvenliği açısından doktor ve hemşirelerin bilgisi dışında her hangi bir uygulamada bulunması yasaktır.
• Sağlık personeli tarafından verilen hasta bakım eğitimi kurallarına uyulmalıdır. (El hijyeni, düşme riski eğitimi)
• Refakatçi kendi hastasının bulunduğu oda dışındaki odalara girmemesi gerekmektedir.
• Refakatçi hastasının yanından ayrılacağı durumda ve refakatçi değişimlerinde hemşireye haber vermelidir.
• Refakatçi güvenlik açısından hasta ve kendi yanında fazla para veya değerli eşya bulundurmamalıdır.
• Refakatçinin, hastasına huzurlu bir ortam sağlayabilmek için, hasta odası ve servis koridorlarında yüksek sesle konuşmaması, gürültü yapmaması gerekmektedir. Ayrıca hastanın kaldığı odada bulunan televizyonların başkalarını rahatsız etmeyecek şekilde kullanılması, doktor vizite saatlerinde ve saat 22.00 den sonra kapatılması gerekmektedir.
• Refakatçi ilgili hekim ya da hemşire istemi dışında, hastalarını sağlık tesisi dışına çıkarmamalı ve yatağını değiştirmemelidir.
• Refakatçi, hekim ya da hemşireye danışmadan hastaya hiçbir müdahalede bulunmamalı, yiyecek, içecek vermemelidir.
• Refakatçi sağlık tesisi içinde tütün ve alkol kullanmamalıdır.
• Refakatçi hasta odası, banyo ve tuvaletleri mümkün olduğunca temiz kullanmaya dikkat etmelidir.
• Refakatçi hastası hastanede kaldığı süre boyunca hastane yemek hizmetlerinden ayrı bir ücret ödemeden yararlanır.
• Hastanız ile ilgili herhangi bir sorun olduğunda derhal hemşireyi durumdan haberdar etmeniz gerekmektedir.
• Sağlık tesisi içindeki uyarı ve ikaz levhalarına uymanız, teknik bir problemle karşılaşıldığında servis sorumlu hemşiresine haber vermeniz gerekmektedir.
• Acil bir durum olmaması halinde doktor vizite saatinde hastanızın durumunu takip ve bilgi alma açısından odanızdan görevliye haber vermeden ayrılmayınız.
• Talep etmeniz halinde sağlık tesisinde görevli manevi destek uzmanı hastanıza manevi destek verebilir.
• Çocuk hastalar odada ya da yatağında tek başına bırakılmamalıdır.
• Tanımadığınız kişilerden yardım kabul etmeyiniz.
• Kullandığımız boş yemek tabaklarını yemek hizmetleri personelleri odalardan yemek saati bitiminde toplamaktadır. Boş tabakları oda dışına çıkarmayınız.
• Hastane yönetiminin belirlediği Hastanemiz genel alanlarında Hasta ve Hasta Yakınlarımız İçin Ziyaret Kurallarımız belirlenmiştir. Ayrıca internet sayfası, broşür vs. gibi araçlar ile hasta ve hasta yakını bilgilendirilmesi sağlanmaktadır.
• Hastanemizden almış olduğunuz hizmetlerimizle ilgili olarak; öneri ve görüşlerinizi WEB sayfamızda bulunan iletişim sekmesinin altındaki öneri ve şikâyet kutusu bölümüne, öneri görüş formlarımızla Öneri ve görüş kutularına veya Hasta Hakları Birimine şahsen yapabilirsiniz.
6.2.ÖZELLİKLİ HASTA GRUPLARINDA REFAKATÇİ UYGULAMALARI
• Terminal dönem hastalar, Geriatri hastaları, Engelli hastalarda yattıkları bölüm ve hekim isteğine göre düzenlenir.
• Bu dönemde hastanın, fiziksel ve duygusal bakımının yanı sıra, hastanın ailesi ve yakınlarının da desteğe gereksinimleri olduğu unutulmamalıdır.
• Ailelerin hastanın bakımına katılması, hastanın yanında kalmasının ve rutin bakıma yardım etmesinin sağlanması yaşadıklarına yardımcı olabilir.
• Hastaların temiz ve uygun pozisyona getirilerek aileye gösterilmesi, hem aileyi rahatlatacak, hem de hastaları için yapılabilecek her şeyin sağlık personelince yapıldığını bilmelerini sağlayacaktır
• Ailenin hastalığı kabullenmesine yardım etmek, yanlarında kalmak ve gerekirse rahatlatıcı sözlerle desteklemek yardım edici olabilmektedir.
• Hasta bakım ekibi tarafından hastalarının bakımında aile üyelerinin bakımın neresinde, hangi konularda ve nasıl yer alacağını belirlenerek bakıma katılımları sağlanır.
• Kronik hastası olan aile üyeleri hastaları hastaneye yattığında yardım almaya ve ekiple işbirliğine hazırdır.
• Hasta bireyin hastane ortamına uyumunu sağlama ve taburculuk sonrası döneme ilişkin hasta yakınlarını destekleme açısından aile üyelerinin hastanede bakıma katılmasının önemi oldukça fazladır.
• Özel birim günübirlik işlem hastaları (Onkoloji, kemoterapi, hemodiyaliz vb.), Yanık tedavisi gören hastalarda genel olarak refakatçi bulundurulmaz ancak hastanın kliniğine bağlı olarak hekim isteğiyle refakatçi bulundurulabilir.
• Kronik hastalıklarda bakımında aile üyeleri dahil bütün kişiler hastanın psikososyal çevresini etkilediğinden hastaya yardımcı olabilecek aile üyelerinin de bakıma katılması psikolojik açıdan önemli olmasının yanı sıra; yemek yeme, pozisyon değiştirme gibi durumlarda hastaya yardımcı olmaları hastaların bağımsızlığını kazanmasına olanak sağlar.
• Hastaların bakımının uzun süreli, karmaşık ve önceden tahmin edilemeyen sonuçlarının olmasından dolayı hasta ve ailesinin desteklenmesinin gerekliliği ön plana çıkar.
• Aile üyelerinin yardımcı olmada çaresizlik hissetmiş olmaları nedeniyle destek gereksinimleri olabilir. Yanık yaralanmaları, kemoterapi, hemodiyaliz yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyebilmektedir. Sosyal hizmet uzmanları, hekim ve hemşirelerin önemli destek ve danışmanlık rolleri olduğu için hasta ve ailesini gerekli görülen zamanlarda, sosyal servislere ya da psikolojik danışmanlığa yönlendirmeleri iyileşme ve yaşam kalitesini arttırmada faydalı olabilmektedir.
• Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda enfeksiyon kontrol komitesi, hekim isteği doğrultusunda refakatçi bulundurulabilir. Koruyucu izolasyon önlemi olarak hasta tek kişilik odaya alınmalıdır.
• Hastanın kliniğine uygun olarak alınan izolasyon önlemleri hakkında hasta ve yakını bilgilendirilir. Koruyucu ekipman kullanımı, el hijyeni, ziyaret kuralları, odaya giriş çıkışın kısıtlı olduğu konularında refakatçiye eğitim verilir. Eğitimin sürekliliği sağlanmalı bilgi aktarımı yapılması sağlanmalıdır. Oda içinde refakatçi cerrahi maske takmalıdır. Refakatçide bulaşıcı bir enfeksiyon olmamalıdır.
• İstismara uğramış hastalarda psikolog/psikiyatrist, sosyal çalışmacı, hekim isteği doğrultusunda refakatçi bulundurulabilir. Kendini tanıtma, güler yüzlü yaklaşım, konuşularak hasta/refakatçi rahatlatılmalıdır. İstismara uğramış bireyde güven duygusu zedelenmiştir. Güven ilişkisi içinde, bireyle ona değer veren, hassasiyet gösteren ve saygı duyan bir tutum içinde olmak gerekir. İstismara uğramış bireyin anksiyetesi genellikle yüksek olduğu için anksiyeteyi azaltmaya yönelik çalışma kaçınılmazdır. anksiyeteyi azaltmak için bireylere ve refakat edecek yakınlarına negatif düşüncelerini pozitifleriyle değiştirmeleri öğretilmeli, destek amacıyla sosyal hizmet uzmanı ile işbirliği sağlanmalıdır.
• Adli vakalarda yatırılarak tedavileri yapılan hükümlü ve tutukluların yanında, tedaviyi yapan hekimin raporuyla zorunlu olduğunun bildirilmesi hâlinde, eşi, annesi, babası, kardeşi, çocuğu, bunların olmaması hâlinde Cumhuriyet Başsavcılığının uygun gördüğü bir aile yakını refakatçi olarak bulundurulabilecektir.
• Refakatçilerin uyku ve dinlenme, sosyal gereksinimler, beslenme, ibadet, hijyen vb konularda bilgilendirilir ve gereksinimlerinin karşılanması sağlanır.
• Hastanın bakım ihtiyaçlarının karşılanmasında sağlık personeli tarafından destek sağlanır.
• Özellikli hastaların refakatçilerinin gerekli durumlarda sosyal ve psikolojik yönden destek sağlamak amacıyla sosyal hizmet uzmanı ile işbirliği sağlanır.